Πώς να αντιμετωπίσεις τη συνειδητοποίηση ότι ίσως να είσαι σαν τον γονέα που σε πλήγωσε; Μοιάζεις με τον άνθρωπο που σε πλήγωσε περισσότερο όταν ήσουν παιδί;
Οι περισσότεροι από εμάς κουβαλάμε κάποιο είδος τραύματος από τον έναν ή και τους δύο γονείς μας. Για κάποιους από εμάς το τραύμα βρίσκεται στην πιο σοβαρή πλευρά του φάσματος: Υποστήκαμε σωματική κακοποίηση, σεξουαλική παρενόχληση ή μας παραμέλησαν σημαντικά.
Για άλλους, ο τραυματισμός ήταν λανθάνων, αλλά άφησε το σημάδι του παρ‘ όλα αυτά, ριζώνοντας στην εσωτερική μας αφήγηση και κάνοντάς μας να ορκιζόμαστε να μην γίνουμε σαν τον έναν ή τον άλλον από τους γονείς μας όταν μεγαλώσουμε και αποκτήσουμε οι ίδιοι παιδιά. Ήταν είτε πολύ αυστηροί είτε όχι αρκετά αυστηροί, ασκούσαν υπερβολικό έλεγχο πάνω μας ή έμοιαζαν να μη δίνουν σημασία στις ανάγκες μας, ζούσαν στον δικό τους κόσμο ή προσπαθούσαν να ζήσουν τη ζωή τους μέσα από μας.
Ανεξάρτητα από τους επιμέρους λόγους, το γενικό μήνυμα είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς ζούμε -τουλάχιστον εν μέρει- αντιδρώντας στην παιδική μας ηλικία, προσπαθώντας να το κάνουμε διαφορετικά. Αυτό αποτελεί σημαντικό κομμάτι της εξέλιξής μας ως είδους. Πριν λίγο καιρό έγραψα για τις ψυχικές κληρονομιές και νομίζω ότι μέρος της δουλειάς μας, ως υπεύθυνοι άνθρωποι, είναι να απαλλαγούμε όσο περισσότερο μπορούμε από αυτό που κληρονομήσαμε, ώστε να περάσουμε λιγότερα στην επόμενη γενιά.
Το αρχικό στάδιο αυτής της διαδικασίας είναι συνήθως να δημιουργήσουμε έναν γονέα ως εσωτερικό παράδειγμα του πώς δεν θέλουμε να είμαστε – όχι τόσο ναρκισσιστές, όχι τόσο ελεγκτικοί. Αναπτύσσουμε την αίσθηση της ατομικότητάς μας και του ηθικού μας αναστήματος, συγκρίνοντας τον εαυτό μας (πάντα ευνοϊκά) με τον γονέα που είχει τόσες ελλείψεις.
Θεωρώ ότι και αυτό αποτελεί απαραίτητο κομμάτι της διαδικασίας, το οποίο δίνει στην αναπτυσσόμενη αίσθηση του εαυτού μας περίγραμμα και σαφήνεια, καθώς ορίζουμε τα δικά μας νέα στοιχεία απέναντι στο δικό τους παρελθόν.
Δεν μπορούμε όμως να σταματήσουμε εκεί εάν θέλουμε να γίνουμε πλήρως λειτουργικοί, ολοκληρωμένοι ενήλικες. Ένα απαραίτητο στάδιο στην εξέλιξή μας – και αυτό δεν θα αρέσει σε πολλούς από εσάς – είναι να αναγνωρίσουμε πως είμαστε σαν τον γονέα που μας πλήγωσε περισσότερο. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πως αν ο πατέρας σας σας κακοποίησε πρέπει να αποδεχτείτε ότι κι εσείς θα μπορούσατε να κακοποιήσετε κάποιον. Δεν είναι τόσο συγκεκριμένο. Ίσως όμως να μοιράζεστε άλλα χαρακτηριστικά με τον παραβατικό γονέα, ακόμη και αν έχετε προσπαθήσει να τα απορρίψετε πλήρως.Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να διακρίνουμε τον τρόπο που είμαστε σαν τον γονέα που μας εξοργίζει για διάφορους λόγους.
Πρώτον, αυτό τους δίνει μια ανθρώπινη διάσταση. Βλέποντας ότι έχουμε κάποια από αυτά τα πράγματα οι ίδιοι, παύουν να είναι ένας αποκρουστικός, δισδιάστατος “άλλος” και γίνονται ένα κομμάτι της ανθρωπότητας με το οποίο μπορούμε να σχετιστούμε.
Δεύτερον, όταν αναγνωρίζουμε αυτές τις ιδιότητες στους εαυτούς μας, καταλαβαίνουμε ότι όταν στρέφονταν εναντίον μας, δεν ήταν προσωπικό. Ήταν ένα θέμα του γονέα μας, όπως και δικό μας, αν και σε μια πιο λανθάνουσα μορφή.
Τρίτον, εάν αντιμετωπίζουμε αισθήματα θυματοποίησης, αυτά μειώνονται αφού βλέπουμε ότι και εμείς είμαστε σε θέση να πληγώσουμε τους άλλους, ακριβώς όπως πληγωθήκαμε εμείς.
Τέταρτον, όταν δίνουμε στους γονείς μας ανθρώπινη διάσταση και κατεβάζουμε τον εαυτό μας από το βάθρο που οι ίδιοι δημιουργήσαμε για τον εαυτό μας, ο κόσμος γίνεται υπέροχα περισσότερο αμφίσημος και περισσότερο αληθινός. Δημιουργεί μια ωριμότητα στην αντίληψή μας και μεγαλύτερη ανοχή για τους άλλους.
Τέλος, αν ελπίζουμε να γίνουμε κάποτε πιο ολοκληρωμένοι άνθρωποι, θα πρέπει να βρούμε χώρο μέσα μας για όλα τα κομμάτια που κάποτε απορρίψαμε, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των πτυχών των γονέων μας που κάποτε μας τραυμάτισαν ως ευάλωτα παιδιά. Το να ανακτήσουμε το χρυσάφι μέσα από αυτό το σκοτάδι είναι ίσως ο μεγαλύτερος θησαυρός που μας κληροδότησαν οι γονείς μας.
Πηγή: www.psychologytoday.com του Josh Gressel
