Αν το σκεφτείς, οι πιο δυνατές αλλαγές στη ζωή σου δεν ήρθαν από θριάμβους. Ήρθαν από μικρούς ή μεγάλους «θανάτους». Από αποχωρισμούς. Από επιλογές που σε ξερίζωσαν, για να ξαναφυτέψουν κάτι νέο μέσα σου. Κι όσο κι αν το φοβήθηκες τότε, σήμερα — ίσως — ευγνωμονείς τη στροφή εκείνη. Γιατί χωρίς να το ξέρεις, σε πλησίασε περισσότερο στον εαυτό σου.

Ζούμε σε έναν κόσμο που λατρεύει τη συνέχεια, την πρόοδο, το «μη σταματάς ποτέ». Αλλά η αλήθεια είναι πως τίποτα δεν προχωρά αν πρώτα δεν αδειάσει χώρος. Κάτι πρέπει να τελειώσει. Να μείνει πίσω. Να θαφτεί — όχι με πένθος, αλλά με επίγνωση. Γιατί μόνο ό,τι αφήνεις πίσω με συνείδηση, μπορεί στ’ αλήθεια να μην σε βαραίνει πια.

Κάποιοι φοβούνται τα τέλη. Τις αλλαγές. Την απώλεια. Άλλοι τα αποφεύγουν. Κάνουν τα πάντα για να μείνουν οι ίδιοι. Να μην πονέσουν, να μην διακινδυνεύσουν. Όμως, όσο μένεις σε αυτό που δεν σου ταιριάζει πια, τόσο χάνεις τη ζωή που θα μπορούσες να ζήσεις.

Η πραγματική ελευθερία δεν είναι να αποφύγεις τον “θάνατο” — είτε πρόκειται για σχέσεις που αλλάζουν, είτε για ρόλους που δεν σε εκφράζουν πια, είτε για συνήθειες που σε κρατούν πίσω. Η ελευθερία είναι να μπορείς να πεις: “Αυτό τελείωσε. Το ευγνωμονώ, το αποχαιρετώ, και προχωράω σε κάτι που με κρατά ζωντανό.”

Χρειάζεται τόλμη για να αποχαιρετήσεις κάτι. Αλλά χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη πίστη για να πιστέψεις πως μετά το τέλος, υπάρχει χώρος για νέο ξεκίνημα. Για ζωή, όχι όπως ήταν, αλλά όπως μπορεί να γίνει. Μια ζωή που δεν θα στηρίζεται πια στο “να κρατήσεις”, αλλά στο “να εμπιστευτείς”.

Το παλιό δεν πεθαίνει πάντα με κραυγές. Μερικές φορές φεύγει ήσυχα. Σαν ένα βλέμμα πίσω, γεμάτο ευγνωμοσύνη. Και τότε, ο καινούργιος εαυτός σου κάνει ένα βήμα μπροστά, όχι με βεβαιότητα, αλλά με διάθεση να ζήσει κάτι αλλιώτικο. Να καρποφορήσει.

Ίσως τελικά, να είμαστε πιο δυνατοί απ’ όσο νομίζουμε. Όχι επειδή κρατάμε σφιχτά, αλλά επειδή μαθαίνουμε να αφήνουμε με αγάπη. Και εκεί, σε αυτή την πράξη εσωτερικής συμφιλίωσης, γεννιέται η αληθινή μας ελευθερία:
Ότι δεν χρειάζεται να φοβηθούμε το τέλος — γιατί έχουμε ήδη μέσα μας την αρχή.